Dlaczego chronimy łąki BN?

Każdy z nas słysząc hasło Bory Niemodlińskie, kojarzy je od razu z lasem, drzewami czy grzybami. Wielu z nas skojarzy Bory Niemodlińskie ze Stawami Niemodlińskimi czy Tułowickimi. Tylko niewielu zdaje sobie sprawę jak cenne i wyjątkowe są wilgotne łąki rozsiane na obrzeżach Borów Niemodlińskich.

Łąki są jednym z najszybciej znikających ekosystemów z krajobrazu Polski. Przemiany strukturalne, jakie miały miejsce na wsi w ostatnich latach spowodowały częściową likwidację małych gospodarstw rolnych. Niegdyś powszechny widok pasących się na łąkach krów zniknął z krajobrazu polskiej wsi. Zwierzęta przeniesiono do dużych obór, w których karmi się je paszą. Siano z koszonych łąk przestało być pożądanym i poszukiwanym dobrem. Z tego powodu wiele łąk zostało porzuconych, zaprzestano ich koszenia i wypasu zwierząt. Z czasem porzucone łąki zaczęły zarastać drzewami lub – co gorsza – inwazyjnymi gatunkami roślin. Dodatkowo system dopłat unijnych do roślinnej produkcji rolnej przyczynił się do zamiany łąk na grunty orne przeznaczone głównie pod uprawę kukurydzy i rzepaku. Na części łąk zlokalizowano jednorodzinną zabudowę mieszkaniową. Niestety zjawiska te dalej postępują. Z każdym rokiem powierzchnia łąk jest co raz mniejsza.

Wraz z degradacją ekosystemów łąkowych obserwuje się spadek bioróżnorodność. Łąki są siedliskiem dla wielu gatunków owadów i ptaków, które nie występują w innych biotopach. Gdy zniszczona zostanie łąka, ptaki i owady ją zamieszkujące nie przeniosą się do lasu czy na pole. Nie mogą one przystąpić do rozrodu, ponieważ ich miejsce zamieszkania zostało zniszczone, a sąsiednie łąki zajęte są już przez inne osobniki tego samego gatunku. Przez to liczebność poszczególnych gatunków spada aż w końcu - wraz z postępującą degradacją łąk - przestają one występować na określonym obszarze. Obecnie ptaki krajobrazu rolniczego są jedną z grup ptaków najbardziej narażonych na wyginiecie. Nawet, wydawałoby się, że tak pospolity gatunek, będący jednocześnie symbolem Polski, jak bocian biały, jest coraz rzadszym mieszkańcem zachodniej Polski. Główną przyczyną tego stanu rzeczy jest degradacja łąk –miejsca żerowania bociana białego.

Podmokłe łąki występujące w Borach Niemodlińskich w obniżeniach niewielkich najczęściej cieków i zbiorników wodnych (jak Biała, Ścinawa Niemodlińska, Potok Prószkowski, Wytoka, Kiełcznica, Staw Olszowy, Pustelnik, Loża czy Kamaszka) oraz w bezpośrednim sąsiedztwie torfowisk niskich lub przejściowych (Złote Bagna, Kwiczalnia), to ogromne bogactwo gatunków roślin i zwierząt. Wśród tych ostatnich szczególnie coraz mniej licznych ptaków: derkacza, kszyka, czajki oraz motyli z rodziny modraszkowatych. Gatunki te określa się mianem parasolowych.