1. Charakterystyka gospodarki/przedsiębiorczości obszaru objętego LSR

Przedstawiona diagnoza obejmuje informacje dotyczące 8 gmin Partnerstwa Borów Niemodlińskich, które zamieszkuje 75 342 mieszkańców przy średniej gęstości zaludnienia wynoszącej 84 mieszkańców/km²[1].
            Do przeprowadzenia diagnozy wykorzystano :
a) ilościowe dane zastane (dane statystyczne, raporty, sprawozdania, zarówno własne, jak i zewnętrzne) oraz
b) informacje jakościowe[2] (odczucia i wrażenia mieszkańców) informacje zgłaszane przez uczestników spotkań konsultacyjnych [3], badań internetowych[4] i wizyt w biurze stowarzyszenia w ramach partycypacyjnego opracowania strategii.
            Diagnoza została usystematyzowana wg kluczowych czynników kształtujących miejsce zamieszkania. Zgodnie z założeniami Programu odnowy wsi w województwie opolskim są to:

• I. byt: miejsca pracy- dochody (opisane dalej w podrozdziałach 1-4)
• II. tożsamość: zasoby przyrodnicze i kulturowe w miejscu zamieszkania, środowisko, przestrzeń publiczna, wyróżniające się obiekty(opisane dalej w podrozdziale 5),
• III. jakość życia: stosunki sąsiedzkie zarówno wewnątrz wsi, jak i między wsiami i gminami, oferta zajęć dla mieszkańców zaangażowanie mieszkańców w kształtowanie otoczenia, aktywność społeczna i obywatelska, (opisane dalej w rozdziale 6 i 7 diagnozy).

            Elementem uzupełniającym jest standard, czyli stan infrastruktury wykorzystywanej do rozwoju bytu, tożsamości i jakości życia.

→ I. BYT

1. Charakterystyka gospodarki/przedsiębiorczości obszaru objętego LSR.

            a) dane zastane                                        
            W zakresie przedsiębiorczości mikroregion Borów Niemodlińskich wykazuje znaczne zróżnicowanie co do częstotliwości reprezentowanych branż w poszczególnych gminach. Ma to związek zarówno z lokalizacją geograficzną, tradycją i kulturą pracy oraz dostępem do rynków zbytu. Dla gmin skupionych wokół Opola(Dąbrowa, Komprachcice i Prószków) przedsiębiorczość ma charakter mocno usługowy i skupiona jest wokół usług podstawowych. Z kolei gminy Biała, Łambinowice i Strzeleczki wykazują niemal 10% udział usług związanych z rolnictwem, leśnictwem i rybactwem. Ogólną charakterystykę przedsiębiorczości w 8 gminach BN przedstawiono w tabelach poniżej.
 

Tab.6 Przedsiębiorczość w gminach Borów Niemodlińskich według sektorów (Bank Danych Lokalnych GUS, kon. 2013 r.)

            Wskazania kodów działalności gospodarczej PKD w gminach PBN[1] według branż uznanych w LSR PBN 2007-2013 za branże kluczowe;  kolorem odznaczono branże wybierane więcej niż 50 razy  (UWAGA: jeden przedsiębiorca może wskazywać dowolną liczbę kodów PKD:

            W latach 2007-2013 LGD PBN realizowała przedsięwzięcia skierowane do branż zwanych kluczowymi, w których decydującym aspektem było ukierunkowanie na wykorzystanie w produkcji czy usługach lokalnych zasobów przyrodniczych, kulturowych lub ludzkich. Takich branż określono wówczas 57. Analiza reprezentatywności przedsiębiorców w poszczególnych branżach kluczowych pozwoliła dokonać wyboru 24 z nich (znaczone na szaro), które są reprezentowane we wszystkich lub prawie we wszystkich gminach, a liczba zarejestrowanych firm w poszczególnych branżach przekracza 50

b) informacje z konsultacji                                                               :
            Uczestniczący w spotkaniach konsultacyjnych przedsiębiorcy jako problemy najczęściej wymieniali[2]:

ꜝ- trudność w spełnianiu oczekiwań klientów, co do tego aby oferować wysokiej jakość usługi i produkty po niskich cenach,
- traktowanie przedsiębiorców jako dawców pracy i płatników podatków, darczyńców i sponsorów,  a nie szanowanych partnerów do wprowadzania realnych zmian, których potrzeby również mają znaczenie w rozwoju gmin,

-  problemy ze znalezieniem kadry z odpowiednim, najczęściej zawodowym wykształceniem. Nie dostosowanie oferty edukacyjnej w szkołach do potrzeb rynku pracy,

-  braki w ofercie tzw. kształcenia ustawicznego, czyli kursów dla osób pracujących, które umożliwiają stałe podnoszenie kompetencji i dopasowywanie się do zmieniającego się rynku pracy,  
-  słabe połączenia komunikacyjne PKS czy PKP do przystanków znajdujących się w pobliżu komplikują na przykład uruchomienie drugich czy trzecich zmian. Częściowym rozwiązaniem sytuacji jest dojazd do pracy samochodami osobowymi. Jednak tu zgłaszany jest kolejny problem, a mianowicie brak bezpiecznych publicznych miejsc parkingowych, gdzie można na dłużej zostawić pojazd,
-  ograniczenia lokalowe:  brak miejsca na prowadzenie jednoosobowej działalności. Problem ten potęgują często zapisy planów zagospodarowania przestrzennego zabraniające prowadzenia działalności gospodarczej w i przy budynkach mieszkalnych, np. w obrębie oddzielnego piętra.  Braki lokalowe dotykają również producentów i wytwórców, którzy do prowadzenia działalności potrzebują hali i magazynów wielkopowierzchniowych. Dostępność obiektów i działek przeznaczonych na tego typu działalność jest znacznie mniejsza niż zgłaszane zainteresowanie                                              
- stan parku maszynowego, który ze względu na rozwiązania techniczne i energochłonność jest kosztowy i może mieć negatywny wpływ na środowisko. Jego wymiana jest niezbędna, jednak problem stanowią środki finansowe na wprowadzenie zmian                                            
- wdrażanie rozwiązań innowacyjnych, które z jednej strony niosą ze sobą najbardziej wydajny sprzęt, a z drugiej często eliminują konieczność pracy  człowieka i wpływają na zmniejszanie zatrudnienia,
- potrzeba spotkań branżowych służących wymianie doświadczeń i zdobywaniu wiedzy, również spotkań międzynarodowych.

            Dostępne w ramach Lokalnej Strategii Rozwoju środki UE należy skupić na wzmocnieniu istniejącej działalności gospodarczej, dostarczenie na rynek wykwalifikowanej kadry, modernizację zakładów i wprowadzenie innowacyjności oraz rozwiązań przyjaznych środowisku, wykorzystujących odnawialne źródła energii.  Ze względu na braki w lokalach pod jednoosobową działalność należy dążyć do utworzenia lokalnego inkubatora przedsiębiorczości, bądź wspierać modernizacje budynków mieszkalnych w celu umożliwienia prowadzenia w nich działalności gospodarczej.
Popularne 24 branże działalności mogą stanowić podstawę do realizacji projektów sieciujących, które na bazie lokalnych zasobów BN mogą wytworzyć z czasem produkt markowy lub lokalny. Produkt taki należy jednak traktować zarówno jako przedmiot jak i usługę.

Promowanie  wykorzystania lokalnych zasobów i współpracy zostanie uwzględnione w kryteriach oceny projektów.
            Ze względu na opóźnienie we wdrażaniu środków UE (opracowana LSR mimo że obejmuje okres od 2014 r. będzie wdrażana najwcześniej od 2016 r). należy dołożyć wszelkich starań aby procedura ubiegania się o dofinansowanie była w miarę prosta i krótkotrwała.
 

            W gminach tradycyjnie uznawanych za śląskie (Prószków, Biała i Strzeleczki) występuje większa specjalizacja zawodowa a osoby rejestrujące firmę dokonują wyboru znacznie mniejszej liczby kodów PKD. Odmiennie w gminach zwanych „przesiedleńczymi”, jak Niemodlin, Tułowice, Łambinowice, ilość kodów wybieranych przez przedsiębiorców rejestrujących firmy jest niemal o 1/3 większa. Może to wskazywać na bardziej liberalne podejście do kwestii działalności gospodarczej, powodujące z jednej strony łatwiejszą i szybszą adaptację do zmian na rynku pracy z drugiej zaś sprzyjające obniżeniu jakości usług. W ramach wspierania przedsiębiorczości należy promować zadania służące wymianie doświadczeń biznesowych między przedsiębiorcami z poszczególnych gmin, zadania sieciujące i wykorzystujące nawiązanie współpracy do rozszerzenia rynku zbytu.