14 marca 2012 r.
List Otwarty do Marszałka Województwa Opolskiego Józefa Sebesty
Szanowny Panie Marszałku
Opolska Sieć LGD zrzeszająca wszystkie Lokalne Grupy Działania z województwa opolskiego wyraża swoje ogromne zaniepokojenie prowadzoną przez Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego negatywną kampanią informacyjną skierowaną przeciwko opolskim Lokalnym Grupom Działania (LGD). Wypowiedzi Pana Marszałka w Radio Opole oraz kierownictwa Urzędu Marszałkowskiego dla Gazety Wyborczej i na spotkaniach m.in.
z liderami wiejskimi i dyrektorami jednostek kultury podważają wiarygodność Lokalnych Grup Działania, co z pewnością nie przyczyni się do poprawy wdrażania programu LEADER w województwie opolskim. Ponadto uważamy, że wypowiedzi te nie przedstawiają pełnego obrazu sytuacji wdrażania osi 4 LEADER w ramach PROW 2007-2013 i są krzywdzące dla Lokalnych Grup Działania deprecjonując ich kompetencje.
Zgodnie z „Analizą wdrażania przez Lokalne Grupy Działania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 w Województwie Opolskim” przygotowaną przez Departament Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (stan na 30 grudnia 2011 r.) limit środków ogółem na oś 4 LEADER to ponad 100,15 mln zł z tego środków już zakontraktowanych jest na ponad 40,87 mln zł, co stanowi 40,8%. Biorąc pod uwagę, że realizacja Lokalnych Strategii Rozwoju (LSR) przez Lokalne Grupy Działania rozpoczęła się praktycznie pod koniec 2009 r. i trudności, jakie miał Urząd Marszałkowski z dotrzymaniem terminów oceny wniosków (ocena trwała nawet ponad rok) to uzyskane 40% kontraktacji środków jest wynikiem doskonałym. Ponadto chcielibyśmy zwrócić uwagę Pana Marszałka na fakt, że zgodnie z wyżej wymienioną „Analizą...” kwota złożonych wniosków to łącznie ponad 50 mln zł czyli 50% limitu środków. Wynika z tego, że przez kolejne 3 lata wdrażania LSR (2012-2014) mamy do zakontraktowania 60% środków, a tempo prac zależy głównie od Urzędu Marszałkowskiego i Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, które odpowiadają za ocenę formalną i merytoryczną złożonych wniosków, i które
w przeciwieństwie do Lokalnych Grup Działania, notorycznie i znacząco przekraczają terminy narzucone w aktach prawnych.
Samorząd Województwa zgodnie z przepisami prawa ma 3 miesiące na rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie i tyle samo na rozpatrzenie wniosku o płatność. Rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie może być przedłużone, lecz nie więcej niż
o 1 miesiąc. W przypadku działania Odnowa i rozwój wsi, do którego aplikują samorządy gminne doświadczone w realizacji projektów dofinansowanych ze UE (wnioski najbardziej poprawne), czas rozpatrywania wniosku to minimum 8 miesięcy, czyli dwa razy dłużej niż pozwala na to prawo. Uwzględniając nawet czas na dokonywanie poprawek przez wnioskodawcę (2 x 14 dni) to rozpatrywanie wniosku trwa 7 miesięcy (na przykładzie LGD Doliny Stobrawy, która ma największy procent zakontraktowania środków w ramach działania Odnowa i rozwój wsi – 90% czas rozpatrywania wniosków trwa od 8 do 12 miesięcy).
Ma to ogromny wpływ na szybkość wydatkowania środków osi 4 LEADER w ramach PROW 2007-2013, dlatego nie można obarczać Lokalne Grupy Działania odpowiedzialnością za rzekomo zły stan wdrażania programu LEADER
w województwie opolskim.
Równie istotną kwestią jest fakt, że to właśnie Lokalne Grupy Działania w 2010 r. na wspólnych spotkaniach informowały Samorząd Województwa o złym stanie wdrażania osi 4 LEADER w województwie opolskim i to na nasz wniosek zostały zorganizowane spotkania z Departamentem PROW w celu znalezienia wspólnego rozwiązania tej trudnej sytuacji. Jedną z propozycji Urzędu Marszałkowskiego usprawnienia oceny wniosków było przesunięcie przez LGD naborów wniosków na późniejsze terminy tak, aby umożliwić pracownikom Departamentu PROW rozpatrzenie już złożonych wniosków. Miało to zapobiec przekraczaniu terminów rozpatrywania wniosków przez UMWO. Większość Lokalnych Grup Działania przystała na tą propozycję w myśl partnerskiej współpracy z Samorządem Województwa, co poskutkowało obecnymi oskarżeniami ze strony Urzędu Marszałkowskiego o nieudolność i brak kompetencji LGD i zbyt wolne wydatkowanie środków finansowych.
Chcielibyśmy również zwrócić uwagę Pana Marszałka na fakt, iż zgodnie z § 5b aneksu do umowy o warunkach i sposobie realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju, który każda Lokalna Grupa Działania podpisała z Samorządem Województwa Opolskiego, Samorząd Województwa może wydać LGD zalecenia mające na celu poprawę efektywności realizacji LSR, w oparciu o analizę sprawozdań i po uzyskaniu wyjaśnień od LGD w zakresie informacji zawartych w tych sprawozdaniach. § 6 ust. 2 wprowadzony do wyżej wymienionej umowy aneksem mówi o tym, że w przypadku uzyskania podczas oceny, negatywnej opinii Samorządu Województwa LGD jest zobowiązane do opracowania we współpracy z Samorządem Województwa programu naprawczego w terminie 3 miesięcy od dnia zakończenia oceny.
Z informacji, jakie posiadamy wynika, że żadna z LGD nie otrzymała zaleceń mających na celu poprawę efektywności realizacji LSR, ani żadna LGD przy współpracy z Samorządem Województwa nie opracowywała programu naprawczego. Więc tym bardziej nie rozumiemy nagonki, jaka obecnie jest skierowana przeciwko Lokalnym Grupom Działania zwłaszcza, że jest to zaprzeczeniem partnerskiej współpracy, jaką od zawsze deklarował Samorząd Województwa Opolskiego względem Lokalnych Grup Działania. Jesteśmy rozczarowani taką postawą Samorządu Województwa zwłaszcza, że Zarządy Lokalnych Grup Działania, czyli organizacji pozarządowych (a w niektórych przypadkach organizacji pożytku publicznego) działają społecznie.
Być może należy wszystkim przypomnieć, że głównym celem programu LEADER jest aktywizacja mieszkańców obszarów wiejskich poprzez budowanie potencjału społecznego na wsi, zwiększenie potencjału zdobywania środków finansowych i ich wykorzystania, a także polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja. Głównym zadaniem Lokalnych Grup Działania nie jest jak najszybsze wydatkowanie środków finansowych, czego oczekuje od nas Departament PROW (jednocześnie opóźniając ten proces), ale jak najefektywniejsze wydatkowanie tych pieniędzy. Zdajemy sobie sprawę, że Departamentowi PROW trudno jest oprzeć się pokusie chwalenia się szybkim wydatkowaniem środków, ale czasami warto zwolnić tempo, żeby dostrzec coś więcej niż tylko słupki w statystykach.
Od początku wdrażania programu LEADER wszystkie Lokalne Grupy Działania były zachęcane przez Urząd Marszałkowski do partnerskiej współpracy w imię wspólnego dobra, jakim jest rozwój obszarów wiejskich województwa opolskiego. Lokalne Grupy Działania pozytywnie reagują na wszelkiego rodzaju inicjatywy ze strony Urzędu Marszałkowskiego, które mają usprawnić procedury i przyspieszyć wydatkowanie środków. Niestety otwartość LGD na współpracę nie idzie w parze z podobną otwartością ze strony Urzędu Marszałkowskiego. Często nasze organizacje traktowane są jak jednostki organizacyjne Urzędu Marszałkowskiego, a nie jako w pełni samodzielne i demokratyczne organizacje pozarządowe.
Panie Marszałku nie rozumiemy, dlaczego tak negatywna kampania informacyjna została skierowana właśnie przeciwko nam skoro za wydłużenie czasu rozpatrywania wniosków odpowiada Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego i Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Nie wiemy czy zasłużyliśmy sobie na to naszą ciężką, w wielu przypadkach społeczną pracą, czy może tym, że chcemy środki programu LEADER wydać jak najlepiej, a nie jak najszybciej. Jest nam ogromnie przykro, że Pan Marszałek za pośrednictwem mediów „grozi nam palcem” a urzędnicy Urzędu Marszałkowskiego na różnych spotkaniach i w wypowiedziach do prasy podważają naszą wiarygodność. Z jednej strony jest to niepoważne traktowanie własnego partnera, a z drugiej strony obniżanie wiarygodności Lokalnych Grup Działania wśród potencjalnych beneficjentów utrudnia nam pracę i może skutkować zagrożeniem realizacji programu LEADER w województwie opolskim.
W związku z powyższym zwracamy się do Pana Marszałka z prośbą o zaprzestanie negatywnej kampanii informacyjnej skierowanej przeciwko Lokalnym Grupom Działania
i skoncentrowanie się na wspólnej pracy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich województwa opolskiego.
Opolska Sieć LGD
Zobacz:
> Czas oceny wniosków w UMWO dla wybranych opolskich LGD.pdf (88,55KB)
> Ile wniosków w ile miesięcy na 10 LGD opolskich.pdf (97,00KB)
> Ilośc umów podpisanych przez ARiMR z wniosków z LGD.pdf (52,12KB)